Οι δρόμοι των νερών και των κοπαδιών

Επιμέλεια: Ηλίας Τουτούνης

ΜΙΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΒΙΩΜΕΝΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΩΝ ΚΟΠΑΔΙΩΝ ΣΤΑ ΧΕΙΜΑΔΙΑ

Ο Οκτώβρης είναι ο μήνας που οι ποιμένες, οδηγούμενοι από τον οικολογικό καταναγκασμό, κατεβαίνουν με τα κοπάδια από τα αλπικά λιβάδια των βουνών στους κάμπους, να ξεχειμωνιάσουν. Όσο αισιόδοξο και άνετο είναι το ανέβασμα ανθρώπων και ζώων μέσα στην ανοιξιάτικη φυσική αλλά και ψυχική ευδία, τόσο αγωνιώδες και επίπονο είναι το κατέβασμα μέσα στη φθινοπωρινή συγκυρία, οπότε η μέρα έχει μακρύνει, τα ζώα εγκυμονούν, οι καιρικές συνθήκες είναι αντίξοες[1].

Αντί άλλης διαπραγμάτευσης για μια τέτοια κοπιώδη πορεία παραχωρούμε το λόγο στην παραμυθιακή αφήγηση ενός κτηνοτρόφου. Μαρτυρία[2] ανοικτή σε πολλαπλές αναγνώσεις, αναδεικνύει εδώ -μέσα από την πυκνότητα και παραστατικότητα της προφορικότητας, και κυρίως μέσα από την ίδια βιωμένη γνώση- το πόσο κυριολεκτικός είναι εν τέλει ο τίτλος «Οι δρόμοι των νερών και κοπαδιών».

Η ιστορία και οι προοπτικές ανάπτυξης του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας σε εκδήλωση του συλλόγου Δουκιωτών

ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΔΟΥΚΙΩΤΩΝ

«Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η ιστορία και οι προοπτικές ανάπτυξης του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας σε εκδήλωση του συλλόγου Δουκιωτών

Για μία ακόμη χρονιά ο Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος Απανταχού Δουκιωτών συνέχισε τις εκδηλώσεις που έχουν γίνει πια θεσμός. Στις 13 Αυγούστου 2013 διοργανώθηκε στην πλατεία του χωριού Δούκα της ορεινής Ηλείας εκδήλωση, με αφορμή το γεγονός ότι πέρυσι συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την τελευταία φορά που το Δούκα αποτέλεσε πρωτεύουσα του δήμου Ολυμπίων.

Την εκδήλωση με θέμα «Δήμος Ολυμπίων: Η ίδρυση και η ιστορική πορεία. Σήμερα… υπάρχει προοπτική;» συντόνισε το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Αποστολοπούλου Ράνια. Η πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Κανελλοπούλου Γεωργία καλωσόρισε τους επίσημους προσκεκλημένους, δίνοντας ένα μήνυμα αισιοδοξίας για τις προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής.

Στο πρώτο μέρος το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Ιωάννα Δούρου παρουσίασε ιστορικά στοιχεία του δήμου Ολυμπίων από την ίδρυσή του το 1841 μέχρι και σήμερα. Η παρουσίαση αναφέρθηκε σε ιστορικά στοιχεία διοικητικής διαίρεσης, πληθυσμού, μορφωτικού επιπέδου και οικονομίας.

Σπαρτουλιά - εκδήλωση 2013

Ο νεοσύστατος πολιτιστικός σύλλογος Σπαρτουλιάς (Αντρωνίου), διοργάνωσε την Τετάρτη 21 Αυγούστου 2013, την καθιερωμένη πλέον γιορτή της «σουβλιστής προβατίνας», στην πλατεία του Δεληγιώργη Γιαννιά που βρίσκεται στα Αναθέματα. Στην εκδήλωση προσήλθε σύσσωμο το Αντρώνι αλλά και εκατοντάδες επισκέπτες από τα γύρω χωριά που τους διατέθηκε δωρεάν σουβλιστή προβατίνα. 

Ο χορός το κέφι και η διασκέδαση κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Αυτή η γιορτή ξεκίνησε αυθόρμητα, το καλοκαίρι του 2008 από μια ομάδα ανθρώπων και φέτος την έκτη κατά σειρά εκδήλωση, διοργάνωσε o νεοσύστατος σύλλογος των απανταχού Σπαρτουλαίων.

Η ΥΦΑΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΑΙΘΡΟ

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση χθες στο Πνευματικό Κέντρο Αγίου Ιωάννου Αμαλιάδας με θέμα: Η ΥΦΑΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΑΙΘΡΟ.

Πλήθος κόσμου επισκέφθηκε τον χώρο και παρακολούθησαν την τέλεση του Αγιασμού του Πνευματικού Κέντρου που τέλεσε ο ιερέας της Ορεινής (Μοστενίτσας) κ. Φίλιππας Πέτρου και ο ιερέας του Αγίου Ιωάννου κ. Γιώργος Γιαννακόπουλος.

Μετά τον αγιασμό η πρόεδρος του συλλόγου, Τσούλου Θάλεια, σε σύντομο χαιρετισμό, ανέφερε για τις δραστηριότητες του συλλόγου και ευχαρίστησε όσους συνέβαλαν για να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση.

ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΠΕΡΣΑΙΝΑΙΩΝ 2013

Με κάθε επιτυχία πραγματοποιήθηκε το καθιερωμένο αντάμωμα των Περσαινέων τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου στο χωρίο τους. Πέραν των υπολοίπων δραστηριοτήτων που έλαβαν χώρα το διάστημα πριν και μετά της γιορτής της Παναγιάς,  με πρωτοβουλία του    Συλλόγου  της Αθήνας  διοργανώθηκε  κεντρική εκδήλωση  που περιλάμβανε γλέντι στην πλατεία . Η συμμετοχή  του κόσμου υπήρξε μεγάλη. Νέοι, γέροι και παιδιά γέμισαν ασφυκτικά την πλατεία για το πανηγύρι.

Ανοίγοντας τις εκδηλώσεις ο πρόεδρος του συλλόγου Γιώργος Γιαννόπουλος αφού ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους στην συνέχεια  τόνισε «την ανάγκη της ενίσχυσης τέτοιων πρωτοβουλιών που ως σκοπό έχουν την σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των απανταχού Περσαινέων. Ένα αντάμωμα που έχει καθιερωθεί πια  στα γενικά πλαίσια των δραστηριοτήτων  του  συλλόγου,  που όσο περνούν τα χρόνια γίνεται θεσμός  αναδεικνύοντας ταυτόχρονα  την αστείρευτη  αρωγή του συλλόγου στην επίλυση προβλημάτων του χωριού.»  Τέλος ο κ Γιαννόπουλος αναφέρθηκε  «στην καλή συνεργασία που υπάρχει μεταξύ του συλλόγου με το τοπικό συμβούλιο και με τον δήμο Αρχαίας Ολυμπίας  ώστε το χωριό να παραμείνει ζωντανό ως κοινωνία.» 

Εκδήλωση για τους Βαλκανικούς Πολέμους στο Κούμπερι Τριταίας Αχαΐας

100 χρόνια μετά τον θρίαμβο του 1912-1913

Μία ενδιαφέρουσα εκδήλωση αφιερωμένη στα 100 έτη από τους Νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους προσέφερε το βράδυ του Σαββάτου 27 Ιουλίου 2013 το Πολιτιστικό Κέντρο Κουμπερίου Τριταίας, στον χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου, στους δεκάδες κατοίκους της περιοχής και τους επισκέπτες που έφτασαν από πολλές μεριές της Αχαΐας.

Με πρωτοβουλία του κ. Ιωάννη Γεωργόπουλου, που έχει στηρίξει όλες τις πρωτοβουλίες του Πολιτιστικού Κέντρου Κουμπερίου από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του και με τους συγχωριανούς του έχει επισκεφτεί τα Ιστορικά μέρη των Μαχών των Βαλκανικών Πολέμων, ετοιμάστηκε ένα λιτό αλλά ουσιώδες αφιέρωμα στους Έλληνες της γενιάς 1912-1913 που απελευθέρωσαν Αιγαίο, Μακεδονία , Νότιο Ήπειρο και Κρήτη και εντός ολίγου χρονικού διαστήματος διπλασίασαν εδαφικά και πληθυσμιακά την Ελλάδα της Μελούνας. Ανάμεσα τους και εκατοντάδες πολεμιστές από την περιοχή της Τριταίας.

«Η κόρη του Αγά της Πάτρας» - «Πάρε με και μένα Θανάση» Αφήγηση του Θαν. Πανόπουλου

Πριν από τέσσερα χρόνια, στις 6 Ιουνίου του 2009, συναντήσαμε τον αείμνηστο μπαρμπα-Θανάση Πανόπουλο στο καφενείο που διατηρούσε στο Πανόπουλο. Ο Θανάσης ήταν έξυπνος και εύστροφος άνθρωπος. Είχε το πρώτο βενζινάδικο –βουλκανιζατέρ  στο Πανόπουλο και παρότι αυτοδίδακτος τεχνίτης εκτελούσε άψογα όλες τις τεχνικές εργασίες των οχημάτων της περιοχής.

Στις ερωτήσεις μας για το αεροδρόμιο στο Πανόπουλο, έργο που είχε κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, μπόρεσε να θυμηθεί ακόμη και τα ονόματα των επιτηρητών αξιωματικών.

Στη συνάντηση ήταν μαζί μας και ο μπαρμπα-Παναγιώτης Λαζαράκης (Τσακουμάκης) που με τα καλαμπούρια του διέκοπτε και αποσυντόνιζε την κουβέντα μας. Παρόλα αυτά, στο λίγο διάστημα που βρεθήκαμε με το Θανάση Πανόπουλο, είχαμε την ευκαιρία να μας εξιστορήσει δύο ιστορίες από την εποχή της Τουρκοκρατίας, ιστορίες που μεταφέρθηκαν σε αυτόν από γενιά σε γενιά.

O χείμαρος Κουρλέσα

Ελίσσα-Διδώ. Σικελοκαρχηδονική νομισματοκοπία

Ο χείμαρρος που αποτελείται από δύο βραχίονες και ο ένας ρέει βόρεια της Αμαλιάδας, και ο άλλος πηγάζει ανατολικά αυτής και διαρρέει την πόλη κατά τους αρχαίους χρόνους λεγόταν Ελίσα, ή Ελίσων ή Ελισσούς, ενώ κατά τους νεότερους μέχρι και σήμερα η ονομασία του βόρειου βραχίονα είναι Κουρλέσα ή Πουρλέσα ή και Πορλέσκα[1], ενώ αυτού που την διαρρέει την πόλη λέγεται Σοχιά. Κατά καιρούς, πλήθος από άρθρα έχουν δημοσιευθεί σχετικά με αυτόν τον χείμαρρο, που πηγάζει βόρεια της Αμαλιάδας και εκβάλει βορειοδυτικά αυτής στο Ιόνιο πέλαγος και συγκεκριμένα στον Χελωνίτη κόλπο, με σκοπό να διαφωτίσουν το κοινό για την ιστορική και γεωφυσική εξέλιξη του χειμάρρου. Το πόνημα μου αυτό είναι μια μικρή προσπάθεια για να γνωρίσουμε τις πηγές, την ροή, την εκβολή, την ιστορική του εξέλιξη, αλλά και από που και πως προήλθε το παλιό του όνομα Ελίσα και το σημερινό Κουρλέσα.

Ελισσών, Ελίσων, Έλισα ή και Ελισσσούς

Η Έλισα αναφέρεται ως ιερό ποτάμι που διέρρεε όλη την περιοχή της σημερινής Αμαλιάδας, και κυλούσε τα άφθονα νερά του, νωχελικά μεν, αλλά με πολλά παρακλάδια, όπου λίμναζε σ’ όλο τον κάμπο της Έλισας και δημιουργούσε νησιά ξηράς στα απέραντα και επικίνδυνα έλη.

Καραλής Γιαννάκης

Το τραγούδι του Γιαννάκη Καραλή, είναι επιτραπέζιο, και είναι πολύ διαδεδομένο στη Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στην επαρχία Γορτυνίας και Καλαβρύτων. Ακούγεται συχνά ακόμη και σήμερα σε διάφορα γλέντια, πανηγύρια, και γάμους και το απαντάμε σε πολλές παραλλαγές. Αναφορικά με τον ήρωα του τραγουδιού, οι πληροφορίες που έχουμε λέγεται ότι δολοφονήθηκε από τους αντιπάλους του στην Κοντοβάζαινα Αρκαδίας. Οι πληροφορίες περί του επεισοδίου είναι ελλιπείς και συγκεχυμένες και δεν διαφωτίζουν αρκετά ούτε τα πρόσωπα που εμπλέκονται σ’ αυτό το περιστατικό αλλά ούτε και τον χρόνο διεξαγωγής του. Στο μόνο που συμφωνούν είναι ότι ο Γιαννάκης Καραλής, ήταν ένας ισχυρός τοπικός παράγοντας, από το χωριό Βελημάχι της Γορτυνίας και είχε ενεργή ανάμειξη στα κοινά του τέως Δήμου Ελευσίνας[1] (Αρκαδίας). Η ανάμειξή του στα κοινά, ήταν και η αιτία των συχνών συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων, με τους άλλους ισχυρούς παράγοντες της εν λόγω περιοχής. Συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις, που συχνά οδηγούσαν τους αντιπάλους σε άγριους ξυλοδαρμούς, κλοπές, μαχαιρώματα και άγριες δολοφονίες, όπως στην περίπτωση του Γιαννάκη Καραλή, ο οποίος αναμφίβολα, υπήρξε και αυτός θύμα των πολιτικών και οικονομικών ανταγωνισμών της εποχής εκείνης στην περιοχή του.

ΑΖΙΖ ΑΓΑΣ ΣΕΒΡΑΝΗ, Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ ΑΛΒΑΝΟΣ ΛΗΣΤΑΡΧΟΣ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ

Κατά το έτος 1769, εκατοντάδες απεσταλμένοι μυστικοί πράκτορες της Τσαρίνας Αικατερίνης

Β΄,διασκορπίσθηκαν στα τουρκοκρατούμενα Βαλκάνια, με αποστολή να προετοιμάσουν μια γενική επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ένας Έλληνας λόγιος του Ρωσικού στρατού, ο Γεώργιος Παπαζώλης, από την Σιάτιστα της Μακεδονίας, που ήταν στενός φίλος με τον άλλοτε συμμαθητή του στη στρατιωτική σχολή, Γρηγόριο Ορλόφ, εραστή της Τσαρίνας, θέλησε, να χρησιμοποιήσει την φιλία του με αυτόν τον ισχυρό παράγοντα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, για ν’ απελευθερώσει τους Έλληνες αδελφούς του, από την Τουρκική τυραννία. Αρκετές φορές συνομίλησε με τον Ορλόφ προσπαθώντας να τον πείσει και να τον βοηθήσει γι’ αυτό το παράτολμο εθνικό σχέδιό του. Μετά από αρκετές διαβουλεύσεις και με την διαμεσολάβηση του φίλου του, παρουσιάσθηκε και ενώπιον της Αικατερίνης Β΄ εκθέτοντας τις απόψεις του με πειστικά λόγια. Η φιλόδοξη Αικατερίνη, που πάντοτε ονειρευόταν την ανασύσταση του Βυζαντίου με Ρώσο ηγεμόνα, δέχθηκε με χαρά την πρόταση των Παπαζώλη και Ορλόφ.

Στις 17 Φεβρουαρίου 1770, ο Γεώργιος Παπαζώλης, εμφανίσθηκε στον Μοριά, με πλούσια δώρα, που προσέφερε σε εκκλησίες και μοναστήρια και με υποσχέσεις για ρωσική βοήθεια, ενθουσίασε πολλούς προύχοντες και εκπροσώπους του ανώτερου κλήρου. Στα τέλη του Φεβρουαρίου κατέπλευσαν στο λιμάνι της Κορώνης τα πρώτα ρωσικά πλοία μ’ επικεφαλής τον Θεόδωρο Ορλόφ, αδερφό του Γρηγορίου. Η ρωσική δύναμη  που αποτελούταν από 4.000 άνδρες ήταν ανεπαρκής για την επίτευξη του σκοπού των.

Τα τσοκάνια των κοπαδιών

ΤΑ ΤΣΟΚΑΝΙΑ
Κύριο μέλημα κάθε τσοπάνη, πέραν από την συντήρηση και υγιεινή του ζωικού κεφαλαίου που διέθετε, προσπαθούσε να έχει τα στανοτόπια, να εξασφαλίζει την τροφή, τα κατασκευάσει τα καλύβια και να έχει εξοπλισθεί με τα απαραίτητα εργαλεία για το άρμεγμα τον κούρο και την τυροκομία. Ταυτόχρονα, έπρεπε να έχει εξοπλίσει με τα κατάλληλα ηχητικά εργαλεία για την ακουστική ασφάλεια, την ορχήστρα του κοπαδιού, τον εντοπισμό, και να έχει την άμεση γνώση για τις δραστηριότητες του κοπαδιού. Τοιουτοτρόπως, εξόπλιζε τα ζώα του με τσοκάνια (τροκάνια) και κουδούνια.
Ο κάθε τσοπάνης από το βάρεμα (κτύπο) των τσοκανιών, καταλάβαινε εάν το κοπάδι εκείνη την ώρα του βοσκούσε, αν αναχάραζε, αν περπατούσε, αν έτρεχε, αν κυνηγιόταν, αν έπινε νερό, αν ξύνονται, αν τα τρώγανε μύγες, αν κτυπιόνταν μεταξύ τους, εάν έχει πέσει μέσα λύκος ή σκυλιά, αν βοσκούσαν, επίσης τον βοηθούσαν στο έργο του όπως στο σάλαγο, στο σκάρο, στη στρούγκα, στο στάλο, τον διευκολύνουν να τα βρει, όταν έχουν ξεκόψει από το υπόλοιπο κοπάδι ή έχουν μείνει πίσω ή έχουν χαθεί, κ.λπ. Επίσης μ’ αυτή την ακουστική ικανότητα, που είχε, ανάλογα με τα τσοκάνια που κρεμούσε και στα υποζύγια, βόδια και σκυλιά, γνώριζε με ακρίβεια όλες τις κινήσεις των ζώων του είτε ήσαν κοπάδι είτε μεμονωμένα. Ακόμη από την ακουστική εμπειρία που είχε αποκτήσει, γνώριζε επ’ ακριβώς ακόμη και τον ήχο κάποιου ξένου τσοκανιού, που τυχόν κτυπούσε στο κοπάδι του.
Το σχήμα, το μέγεθος, ο ήχος, ο καλλωπισμός των τσοκανιών και, αρκετές άλλες λεπτομέρειες, που κάθε τσοπάνης επιδιώκει να διαλέξει τα κουδούνια, με ιδιαίτερη προσοχή, του δίνουν τη δυνατότητα να ξεχωρίσει και να προμηθευθεί τα κουδούνια της αρεσκείας του. Κουδούνια υπάρχουν πάρα πολλά και αυτά έχουν πάρει τις ονομασίες τους ανάλογα με το μέγεθος, τον τόπο και τον τύπο κατασκευής τους.

Παραλαβή του ελικοδρομίου Πλατάνου Ολυμπίας

Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη το πρωί η διοικητική παράδοση – παραλαβή του ελικοδρομίου Πλατάνου από την 117 Π.Μ. στον δήμο της Αρχαίας Ολυμπίας.

Για το σκοπό αυτό πολυμελής κλιμάκιο από την 117 Π.Μ. αποτελούμενο  από τον αντισμήναρχο Βασίλη Δούκουρη, τον σμηναγό Χρήστο Καλογερόπουλο, τον υποσμηναγό Νικόλαο Κολιό, τον υποσμηναγό Διονύσιο Τσουκαλά και τον αρχισμηνία Γιώργο Μπέκα  επισκέφτηκαν αρχικά τον χώρο του ελικοδρομίου  όπου  είχαν  συνάντηση    με τον δήμαρχο Θύμιο Κοτζιά , με τους αντιδημάρχους Πέτρο Γιαννακόπουλο και Γιώργο Γεωργακόπουλο καθώς και με υπηρεσιακούς παράγοντες του δήμου.

Χορός, κέφι και φαγητό τις Απόκριες στο Αντρώνι !

Με σύμμαχο τον καλό καιρό πραγματοποίησε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αντρωνίου, τον καθιερωμένο αποκριάτικο χορό του την Κυριακή των Αποκριών, 17 Μαρτίου 2013, στην πλατεία του χωριού.

Αρκετός ήταν ο κόσμος νέοι, γέροι και τσορομπίλια που συμμετείχε στην όμορφη εκδήλωση του Συλλόγου μας, που περιλάμβανε φαγητό, κρασί, γλυκά με αρκετό κέφι και ξέφρενο γλέντι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τη διοργάνωση της εκδήλωσης είχε αποκλειστικά ο φτωχός αλλά αποφασιστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Αντρωνίου, με τα δραστήρια παιδιά του και την Τασία, χωρίς να περιμένει το ελάχιστο από το ταμείο του Δήμου Ολυμπίας.

H αλληλογραφία Ελλήνων και Λαλαίων κατά την μάχη στο Πούσι Ηλείας

Δεν είναι πρώτη φορά που οι ιστορικοί, για διαφόρους ευνόητους λόγους, ηθελημένα αγνόησαν τα πραγματικά γεγονότα που προηγήθηκαν και διαδραματίσθηκαν κατά την διεξαγωγή προπολεμικών διαπραγματεύσεων, διαφόρων πολέμων, μαχών και μεταπολεμικών εξελίξεων, όπου με την σειρά τους, έδωσαν το στίγμα τους στην πορεία ενός ολοκλήρου Έθνους. Η επιχειρούμενη απόκρυψη και παραποίηση των πραγματικών γεγονότων, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, μεταλλάσει σημαντικά την ιστορία, διαγράφει ή παραγράφει τους πραγματικούς αγωνιστές και τέλος εξυψώνει αυτούς που ίσως δεν προσέφεραν όσον αφορά την απαιτούμενη υποχρέωση έναντι του Έθνους, ή ακόμα και πρόδωσαν την ίδια τους την πατρίδα.

Όμως διαχρονικά ή έστω και αργά πρέπει ν’ αναδυθούν στην επιφάνεια όλες οι πτυχές των γεγονότων που διαδραματίσθηκαν, για να γνωρίσουμε και να καταγράψουμε την πραγματικότητα των γεγονότων και ν’ αναγάγουμε τ’ ανάλογα και χρήσιμα συμπεράσματά μας.

Στην Ηλεία, προεπαναστατικά και μέχρι το 1821, κατοικούσαν πάρα αρκετοί Τούρκοι, στην Γαστούνη, στο Λάλα και στο Φανάρι που καταδυνάστευαν τον τόπο. Απ’ αυτούς οι πιο επικίνδυνοι, θεωρούνταν μόνον οι σκληροτράχηλοι Λαλαίοι Τουρκαλβανοί. Κατά την έναρξη της επανάστασης, οι επαναστατικές δυνάμεις δια μέσω των αρχηγών των αποφάσισαν ν’ αποκλείσουν ή να εξουδετερώσουν τους Λαλαίους, που ήταν ο πιο επικίνδυνος θύλακας της Ηλείας αλλά και ολόκληρου του Μοριά. Για αυτόν τον λόγο, οι Πρόκριτοι της Αχαΐας[1] και ο Δεσπότης των Παλαιών Πατρών, Γερμανός στις 26 Μαρτίου 1821, αποτάθηκαν στους Λαλαίους Τουρκαλβανούς αποστέλλοντας μια επιστολή[2].

Διαζύγιο στα πρώτα χρόνια της απελευθέρωσης

Μ' ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον πόνημα μπορούμε να μάθουμε, πως εκδιδόταν το διαζύγιο, κατά τα πρώτα χρόνια της απελευθέρωσης από τους Τούρκους.
Από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, χρονολογημένα το έτος 1824, στα οποία ότι τις αποφάσεις δια τα διαζύγια τις έπαιρνε το Υπουργείο της Θρησκείας, ύστερα από εισήγηση του Γενικού επιτρόπου της επαρχίας. Κατά τα χρόνια αυτά η δικαιοδοσία για την λύση του γάμου, δεν είχε ούτε η εκκλησία ούτε το αρμόδιο δικαστήριο, παρά το Υπουργείο.
Στο πρώτο έγγραφο είναι η γνωμάτευση του Πρωτόπαπα του Άργους προς τον Γενικό Επίτροπο της Επαρχίας Ναυπλίου, για την έκδοση διαζυγίου σε βάρος του Γεωργίου Χρυσικού, από το Άργος, ως μέθυσου και ψεύτη, που σπατάλησε την περιουσία της γυναίκας του. Ο Πρωτόπαπας προσπάθησε επανειλημμένα να τους συμβιβάσει αλλά απέτυχε.